Zingeving

"De zin van het leven? Die is er niet meer..."

"Hoe ziet u de zin van het leven? Nou, ik zou het nog niet willen missen, dat niet. Gelukkig niet."

Dementie verandert iets wezenlijks in het bestaan (existentie) van mensen. Hier kunt u lezen welke levensvragen mensen met dementie hebben, wat spirituele of religieuze bronnen voor hen betekenen en welke levensmotto's zij hebben.

Zingeving is voor elk mens van belang. Het speelt een rol bij alledaagse dingen, zoals ontmoetingen met anderen die belangrijk voor je zijn, de zon die schijnt in de tuin en hoe je dagelijkse gebeurtenissen ervaart en waardeert. Deze alledaagse zingeving treft u (tussen de regels) veel aan bij andere thema's.

Hier leest u over existentiële zingeving, de niet-alledaagse ervaringen en vragen die mensen met dementie hebben. Zij gaan nadenken over hun bestaan (existentie) omdat zij worstelen met de gevolgen van dementie. En zij stellen daar vragen bij: Wie ben ik? Wat is de zin van mijn leven? Wat brengt de toekomst? Wat betekent de dood voor mij? Die vragen worden levensvragen genoemd.

Levensvragen worden gesteld wanneer er iets wezenlijks verandert in het bestaan dat niet gemakkelijk te verteren is, zoals de gevolgen van dementie. Wat vroeger vanzelfsprekend was, valt (gedeeltelijk) weg. Dat roept vragen op die verwoorden wat mensen ten diepste raakt. Die vragen uiten, maakt dan ook kwetsbaar. Mensen moeten vaak zoeken naar woorden. De vragen worden niet altijd helder en eenduidig geformuleerd. Wie de levensvragen van mensen met dementie wil horen moet ze als het ware 'tevoorschijn luisteren'. In het volgende fragment zijn bijvoorbeeld de vragen: 'waarom overkomt mij dit?' en 'wat brengt de toekomst' tussen de regels door te horen.

Een 'simpel' feitenantwoord volstaat niet bij levensvragen. Een pasklaar antwoord ontbreekt. Dat is niet altijd gemakkelijk te verdragen. Niet voor diegene die een levensvraag heeft, maar ook niet voor de gesprekspartner. En precies dat maakt dat levensvragen ook niet altijd goed gehoord worden.

Hier leest u wat mensen vertellen over hun (vroegere) spirituele of religieuze steunbronnen, zoals de religieuze gemeenschap, verhalen, beelden, muziek of rituelen. Deze bronnen kunnen helpen om zo goed mogelijk om te gaan met alles wat dementie met zich meebrengt. Soms blijkt ook dat het geloof waar jarenlang aan werd gehecht, nu ineens nog maar weinig zegt.

Hier leest u over de levensmotto's van mensen met dementie. In deze motto's klinkt door hoe voor hen in deze levensfase met dementie het goede leven er uit hoort te zien en wat zij van wezenlijk belang vinden.